استاندارد حفاظت تجهیزات الکتریکی (IP)

گردوغبار، آب‌وخاک مهم‌ترین دشمن ابزار اندازه گیری مانند مولتی متر، اسیلوسکوپ و ... و ابزار کار مانند پرس کابلشو محسوب می‌شوند و آسیب‌های زیادی به آن‌ها می‌زنند. برای این‌که مصرف‌کنندگان بتوانند راحت‌تر نسبت به درجه حفاظت وسیله خریداری شده اطلاعات داشته باشند، کمیسیون بین‌المللی الکترونیکی سیستم طبقه‌بندی تأسیس کرد که بتواند میزان مقاومت ابزارهای مختلف را دسته‌بندی کند. این لیسانس برای محاسبه میزان مقاومت تجهیزات الکترونیک در برابر گردوغبار و آب استفاده می‌شود. گرد و غبار و خاک وارد شده به یک محفظه الکترونیکی می تواند از هر نظر، منشاء بسیاری از آسیب ها باشد. گرد و غبار در داخل پریزها، پورت ها، شکاف های الکترونیکی و مدارها جمع می شود. اگر گرد و غبار بیش از حد در بخشی تجمع یابد، ممکن است اتفاقات بدی رخ دهد:

• با ایجاد لایه ای عایق، موجب گرم شدن بیش از حد مدارها شود.
• با قرارگیری بین سطوح تماس و ایجاد رسانایی ضعیف، سوئیچ ها، رله ها و اتصالات را دچار مشکل کند.
• در کاربردهایی با ولتاژ بالاتر، موجب بروز قوس بین ولتاژ خط و زمین گردد.
• رطوبت، نمناکی، تر بودن یا خیسی، همگی از دشمنان قسم خورده قطعات الکترونیکی به ویژه "ریزمدارها" هستند. محیط های نا امن، فضاهایی هستند که دستگاه، در معرض مستقیم آب و هوا قرار بگیرد، خواه رعد و برق ششدید باشد و یا نم نم باران.
• تمیز کردن تجهیزات الکترونیکی با جریان آب معمولی می تواند موجب بروز مشکل شود، چه رسد به یک جریان با فشار بالا (مانند شدت شستن همیشگی زیر کاپوت اتومبیل توسط خود افراد که نمونه ای از استفاده نادرست از دستگاه الکترونیکی است).
• حتی محیط های مرطوب می توانند مجموعه ای از مشکلات را روی اجزای داخلی ایجاد کنند. وقتی دستگاهی از یک محیط سرد به مکانی گرم و مرطوب منتقل شود ممکن است رطوبت در مدار مشاهده شود و اگر جریان برق قبل از تبخیر و از بین رفتن این رطوبت، برقرار شود، اتصال کوتاه می تواند موجب خرابی و آسیب به دستگاه شود.
• مواد شیمیایی خطرناک، سورفاکتانت ها، یا مایعات پاک کننده مانند موادی که در تجهیزات تمیز کننده اسپری فشار بالا استفاده می شود، می تواند اثرات خورنده و مخربی بر افزاره های الکترونیکی و مدارها داشته باشد.  به ویژه ترکیباتی که از فلزاتی چون مس، آلومینیوم و نقره تشکیل شده اند. خوردگی در آن ها باعث تخریب فلز پایه و در نتیجه کاهش ظرفیت حمل جریان می شود. کوچک شدن مداوم قطعات الکترونیکی به این معنی است که جرم رسانای کمتری برای خراب شدن وجود دارد و موجب آسیب پذیرتر شدن سیستم می شود. کلمه IP مخفف INGRESS PROTECTION بوده و به معنی حفاظت ورودی است. با این کد می‌توانید متوجه شوید که یک وسیله الکترونیکی تا چه حد نسبت به گردوغبار مقاومت دارد. اگر درجه حفاظت وسیله الکترونیکی برایتان مهم است، قبل از خرید به این موردتوجه داشته باشید.

عدد اول بعداز IP رقم اولی که بعد از IP نمایش داده می‌شود، برای نفوذ ذرات جامد بکار می‌رود. اشیایی یا ذراتی که به دست می‌چسبند، گردوغبار و… جزو این دسته‌بندی هستند. این اعداد از 0 شروع شده و سقف آن 6 است و مشخص می‌کنند که محصول موردنظر تا چه حد در برابر نفوذ ذرات جامد مقاومت دارد. در ادامه جدول اعداد اول درجه حفاظت IP را می‌توانید مشاهده کنید. عدد دوم بعد از IP عدد دوم از 0 شروع شده و تا 9 ادامه می‌یابد. این عدد برای نمایش میزان درجه حفاظت IP دربرابر آب و رطوبت نمایش داده می‌شود. ممکن است بعضی از محصولات الکترونیکی دربرابر غوطه‌ور شدن در آب‌ هم مقاوم باشند. هر چه عدد بالاتر باشد درجه حفاظت بهتری دارد . رقم صفر در جایی استفاده می شود که هیچ حفاظتی ارائه نمی شود. زمانی که اطلاعات کافی برای تعیین سطح حفاظت جمع آوری نشده باشد، این رقم با حرف X جایگزین می شود. درجه حفاظت لوازم و تجهيزات الكتريكي در برابر نفوذ رطوبت و اشـياء خـارجي مطـابق اسـتاندارد شماره 2868 موسسه استاندارد ايران تحت عنوان «طبقه بندي درجات حفاظت پوشش هـا در لـوازم الكتريكي» از جمله چراغها طبقه بندي ميشوند، شـماره IP داراي دو درجـه حفاظـت مـي باشـد و عموماً با يك عدد دو رقمي همراه است، رقم مشخصه اول كه درجه حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمتهاي برقدار و يا نفوذ اجسام و اشياء خارجي به محفظه برقدار را نشـان مـيدهـد، و رقـم مشخصه دوم، درجه حفاظت در برابر آب و رطوبت را نشـان مـيدهـد و بصـورت IPxx نشـان داده ميشود. مقادير اولين و دومين رقم مشخصه و شرح مختصر آنهـا و ميـزان حفاظـت آنهـا در جدولهاي شماره 1و 2منعكس گرديده است.